Hẻm nhỏ Giang Nam.

Nghỉ đông năm 1982 hẻm nhỏ chứng kiến một chuyện lớn.

Đầu hẻm có một quầy bán quà vặt được mở ra, trong đó có điện thoại.

Lý Nhất Minh phá tường của nhà mình rồi xây thêm một gian phòng nhỏ mấy mét vuông.

Cậu cũng xin một tờ giấy phép kinh doanh cửa hàng bán quà vặt để bán nước tương, dấm, muối, kẹo, đồ ăn vặt và đồ tạp hoá.

Quầy bán quà vặt không phải hiếm lạ mà hiếm lạ chính là Lý Nhất Minh còn bỏ ra 3600 tệ trang trí, cùng 700 tệ nhờ bưu cục lắp một cái điện thoại đặt ở quầy bán hàng.

Như thế hẻm nhỏ đã có điện thoại.

Tống Oánh cảm thán với Hoàng Linh, “4300 tệ đó, xem ra bày quán bán hàng đúng là kiếm được tiền.”

Hoàng Linh cũng nói, “Mẹ Nhất Minh vốn im lặng không nhắc tới chuyện thằng bé bày quán bán hàng nhưng hôm qua lúc ở phân xưởng chị ấy lại nói kinh doanh hộ cá thể cũng không kém bát sắt, đúng là tự hào cực kỳ.”

Ông thầy dạy toán Trang Siêu Anh tính toán một chút, “Nghe điện thoại mất một hào, gọi điện thoại thì mỗi phút 6 xu, gọi đường dài càng đắt hơn.

Hiện tại mọi người đều có nhu cầu gọi điện thoại, nhà cậu ấy lại có vị trí tốt, ở ngay đầu hẻm nên lượng người nhiều.

Có khi chỉ một hai năm là phí trang trí và lắp đặt điện thoại kia sẽ hoàn lại.”

Lâm Võ Phong cũng nói, “Người ta nghe điện, gọi điện là phải tới quầy bán hàng, như vậy sẽ thuận tiện mua gói muối, bình dấm.

Bộ điện thoại này còn có thể giúp đẩy mạnh tiêu thụ của quầy bán hàng, Nhất Minh đúng là có đầu óc.”

—

Đầu hẻm và cuối hẻm một vui một buồn.

Con gái của nhà họ Vương bên cạnh là thanh niên trí thức lúc này mang theo cháu gái là Chu Thanh trở về nhà mẹ đẻ ở.

Nhà họ giữ kín như bưng việc này, nhưng cái hẻm bé tí, mọi người quanh co một hồi cuối cùng vẫn biết.

Con rể nhà họ là người Thượng Hải, tên là Chu Chí Viễn, không chờ chính sách đưa ra đã mang theo vợ con từ Tân Cương “trốn” về Thượng Hải.

Chu Chí Viễn vốn định tìm một việc vặt ở Thượng Hải để làm trong lúc chờ chính sách nhưng anh trai và chị dâu anh ta không đồng ý.

Nhà họ có ba người, thêm bố mẹ già nữa nên quá chật.

Bố mẹ Chu Chí Viễn cũng nói là không thể ở và ngầm đồng ý để anh trai và chị dâu đuổi cả nhà anh ta ra khỏi đó.

Tình huống hiện tại là Chu Chí Viễn cố bám trụ ở Thượng Hải làm một kẻ “Không có hộ khẩu” còn Vương Phương thì mang theo Chu Thanh về Tô Châu và cũng “không hộ khẩu”.

Nhà họ Vương có một đứa con trai tên là Vưỡng Dũng.

Anh ta và vợ làm việc trong xưởng dệt.

Một nhà bốn viên chức mới được phân căn nhà này và đương nhiên không có phần của Vương Phương.

Hiện tại Vương Phương mang theo Chu Thanh về nhà mẹ đẻ thì chỉ có thể cùng cha mẹ chen trong một gian, ngủ dưới đất.

Chu Thanh mang hộ khẩu Tân Cương nên không thể đi học ở Tô Châu. Cán bộ của đơn vị mang theo quà tới tìm Trang Siêu Anh hy vọng có thể xếp cho đứa nhỏ vào học ở trường phụ thuộc.

Trang Siêu Anh nể tình nên quay đầu mang quà tới nhà hiệu trưởng hỗ trợ nói giúp.

Chu Thanh vào trường trung học phụ thuộc, Vương Phương và con gái chính thức ở lại Tô Châu với cái mác “không hộ khẩu”.

Trong nhà họ Vương bắt đầu truyền tới tiếng khắc khẩu suốt ngày, cái gì mà “Đồ Tân Cương”, “Thứ dã man”, “Đồ quê mùa”, toàn những từ ngữ mang theo nhục nhã.

—

Năm trước Trương Mẫn về nhà ngoại ở một thời gian, còn Ngô San San thì càng tới tìm Trang Đồ Nam mượn sách nhiều hơn.

Trang Siêu Anh hiểu rõ đạo lý phòng cháy còn hơn chữa cháy vì thế sau bữa cơm chiều hôm đó anh như vô tình cố ý mà đi bộ tới nhà họ Ngô.

Ngô Kiến Quốc vui vẻ nói, “Thầy Trang, anh tới thật đúng lúc, tôi cũng đang có việc muốn hỏi anh.

Anh cảm thấy trường trung cấp nào tốt? Ý tôi là sau khi tốt nghiệp có khả năng được phân tới chỗ tốt ấy?”

Trương A Muội bưng một chén trà nóng đặt ở cái bàn nhỏ trước mặt Trang Siêu Anh, “Thầy Trang, đây là Tây Hồ Long Tỉnh, thầy nếm thử đi.”

Trương A Muội cẩn thận suy xét tới đường ra cho hai đứa con gái sau khi tốt nghiệp, “Thầy Trang quen với hệ thống giáo dục nên cho chúng tôi ít lời khuyên đi.

Tôi đã cân nhắc chí nguyện của Tiểu Mẫn một thời gian mà chưa quyết được.”

Cô sắp xếp lại suy nghĩ và nói, “Con cháu của công nhân viên chức xưởng dệt chỉ cần học trường nghề là có thể xếp hàng chờ vào xưởng làm.

Nếu tốt nghiệp trung cấp là trăm phần trăm được vào làm.

Lão Ngô đã tới chỗ nhân sự hỏi, Tiểu Mẫn cũng phù hợp điều kiện……”

Ai biết lúc này lại có người gõ cửa nhà họ Ngô, sau đó Hoàng Linh cầm một quyển tạp chí và gọi, “A Muội, cô nhìn xem cái kiểu này thì phải đan thế nào.”

Ngô Kiến Quốc muốn rót trà cho Hoàng Linh nhưng cô lại ngăn cản, “Không cần, không cần, tôi và ông xã uống chung là được.”

Trang Siêu Anh biết Hoàng Linh cũng không yên lòng nên mới tìm đến hỏi thăm nên anh lén lút liếc vợ một cái.

Hoàng Linh nhìn thẳng, hoàn toàn không để ý tới “ánh mắt đưa tình” của chồng.

Trương A Muội nói, “Lát nữa bàn áo len sau, chị Linh, nếu chị cũng tới thì tham mưu cho chúng tôi luôn đi.” Sau đó cô lặp lại một lần, “Con cháu công nhân viên chức của xưởng dệt chỉ cần học xong trung cấp là sẽ được vào xưởng làm.

Lão Ngô đã hỏi nhân sự, Tiểu Mẫn cũng có thể……”

Ngô Kiến Quốc bổ sung, “Nhân sự nói nhà tôi chỉ có một suất này, nếu Tiểu Mẫn dùng thì San San không thể dùng nữa.”

Trương A Muội trừng mắt nhìn Ngô Kiến Quốc một cái, “San San có thành tích tốt, không cần suất này đâu.”

Thành tích của Ngô San San quả thực tốt vì thế Trang Siêu Anh và Hoàng Linh đồng thời gật đầu.

Trương A Muội lại nói, “Đương nhiên Tiểu Mẫn cũng có thể học ngành khác như sư phạm, y tế gì đó.

Nghe nói quốc gia sẽ phân phối, tốt nghiệp xong là có việc ngay.

Nhưng điểm vào mấy khoa đó cao, vì thế tôi vẫn luôn do dự không biết thế nào mới ổn thỏa.

Không biết nên để Tiểu Mẫn học ngành dệt hay để con bé liều một phen báo danh ngành sư phạm?”

Trang Siêu Anh đang muốn trả lời thì Trương A Muội lại nói tiếp, “Ngoài việc phân phối tôi còn nghĩ tới vài vấn đề khác.”

Trương A Muội quay qua mời Trang Siêu Anh, “Thầy Trang uống trà đi.”

Trang Siêu Anh nâng chén lên nhấp một ngụm.

Lúc này Trương A Muội mới tiếp tục, “Tôi nói mọi người đừng cười nhé.

Tôi đã hỏi thăm về các chuyên ngành, càng là ngành tốt thì càng nhiều học sinh từ nông thôn.

Bởi vì một khi tốt nghiệp là có thể thoát khỏi nghề nông.

Cũng vì vậy mà đám con cái nhà nông đều liều mạng học tập, hơn nữa gia đình họ đều mong tìm được đối tượng ở thành phố nên sẽ cổ vũ bọn họ yêu đương với bạn cùng trường.”

Vợ chồng nhà họ Trang trong lòng có quỷ nhưng nghe thấy thế cũng sửng sốt.

Trong bốn người chỉ có Trang Siêu Anh từng học trung cấp vì thế anh liên tục lắc đầu, “Khi bọn tôi đi học mọi người đều vội học hành, làm việc, bạn bè chẳng ai yêu đương cả.”

Trương A Muội thở dài và nói tiếp, “Ngành dệt cũng có học sinh từ nông thôn nhưng không nhiều.

Hơn nữa công nhân trẻ trong xưởng toàn là xuất thân thành thị, sau khi tốt nghiệp mà vào xưởng thì đối tượng sẽ môn đăng hộ đối, cuộc sống tương lai sẽ đỡ tốn sức.”

Trương A Muội thấy Trang Siêu Anh há hốc mồm thì nói, “Thầy Trang, anh là chủ nhiệm giáo dục, thường tới cục giáo dục họp, anh có thể tìm giúp tôi tư liệu về số suất học và tỉ lệ con cháu nông thôn của mấy ngành sư phạm, y tế và dệt được không?”

Yêu cầu này quá cụ thể lại thực dụng khiến Trang Siêu Anh trợn mắt há hốc mồm không biết phải đáp như thế nào.

Hoàng Linh sửa sửa lại suy nghĩ và hỏi, “Vậy San San thì sao?”

Trương A Muội cười tủm tỉm nói, “San San có thành tích tốt nên hoàn toàn có thể thi vào các ngành như sư phạm, kinh tế gì đó.

Con bé chỉ cần chọn một trong các ngành ấy là được.

Thầy Trang, thông tin kia nhờ anh để ý giúp, việc điền chí nguyện của Tiểu Mẫn và San San đều phải tham khảo cái đó.”

Cuối cùng Trang Siêu Anh cũng hoàn hồn, “Trường cấp ba trọng điểm và trung cấp chỉ có thể chọn một, nếu đã chọn trung cấp thì sẽ không thể vào cấp ba nữa.

Nghe nói San San muốn vào Nhất Trung, hai người đã thương lượng với con bé chưa?”

Ngô Kiến Quốc không lên tiếng mà là Trương A Muội nói, “Lên cấp ba cũng chưa chắc đã đỗ đại học, nhưng trung cấp lại khác, tốt nghiệp xong là có công việc.

Việc học ở trung cấp cũng nhẹ nhàng, lúc đi học có gặp được đối tượng mình thích là có thể tìm hiểu tận gốc rễ và có tiếng nói chung, thật tốt.”

Hoàng Linh cực kỳ phản cảm chuyện cha mẹ đối xử bất công với con cái vì thế lập tức bác bỏ, “Không phải cô nói mấy ngành này rất nhiều học sinh nông thôn ư? Cô không sợ San San tìm một……”

Trang Siêu Anh đột ngột thay đổi đề tài, “Trà này ngon, thật thơm.”

Trong chén là nước trà trong suốt, lá trà xanh biếc giãn ra và nổi lên trông cực kỳ khả quan.

Hoàng Linh bưng cái chén nhấp một ngụm sau đó cách cái chén nhìn về phía Ngô Kiến Quốc lại chỉ cảm thấy khuôn mặt anh ta mơ hồ, vặn vẹo.

Trong phòng không biết có thứ gì mục rữa, trong không khí là mùi mốc meo.

—

Trong phòng Trang Đồ Nam toàn trẻ con, Trang Tiêu Đình, Chu Thanh thanh, Lâm Đống Triết đều ở trong đó đọc sách.

Trang Siêu Anh đứng ngồi không yên trong chốc lát mới tới phòng phía tây.

Hoàng Linh biết cảm xúc của Trang Siêu Anh, cô biết dù lo lắng Ngô San San và Trang Đồ Nam tiếp xúc nhiều nhưng anh vẫn hy vọng Ngô San San có thể báo chí nguyện theo ý mình.

Không phải chỉ có anh, bản thân cô nhìn đứa nhỏ kia lớn lên cũng không thể ngồi xem Ngô Kiến Quốc và Trương A Muội làm thế với tiền đồ của Ngô San San.

Hoàng Linh cảm thấy lòng mình không dễ chịu thế là cũng đi theo.

Trang Siêu Anh mới nói vài câu Lâm Võ Phong đã hiểu, “Gánh nặng của nhà họ Ngô quá nặng.”

Hoàng Linh nói, “Tuổi nghề của lão Ngô còn dài, trong lúc rảnh có thể nuôi gà vịt, hẳn có thể nuôi được hai đứa nhỏ.”

Lâm Võ Phong nói, “Thành tích của Tiểu Mẫn không tốt, thi trung cấp cũng đã nguy hiểm.

Ý của Trương A Muội là nếu con bé học trung cấp hoặc trường nghề về ngành dệt thì tương lai có thể vào xưởng dệt.

Nhưng hai đứa con gái cùng tuổi, San San vào Nhất Trung mà Tiểu Mẫn chỉ có thể vào trường nghề thì A Muội sẽ không vui, lão Ngô cũng sẽ không được an ổn.”

Hoàng Linh trợn mắt cứng họng, “Vì Tiểu Mẫn mà hy sinh San San sao?”

Tống Oánh nói, “Lão Ngô và Võ Phong từng nói chuyện và kể về chuyện này.

Trong hai đứa nhỏ nhà anh ấy thì Tiểu Quân còn phải đầu tư nhiều năm nữa, A Muội lại chỉ có mỗi Tiểu Mẫn nên nếu để hai đứa con gái học trung cấp hoặc trường nghề thì chỉ ba năm là tốt nghiệp và có lương.”

Lâm Võ Phong là người hiểu rõ lòng người, “Nếu chúng ta không thể chịu trách nhiệm về học phí và phí sinh hoạt cho San San học cấp ba cùng đại học vậy chúng ta chẳng có tư cách gì để nghi ngờ quyết định của lão Ngô.

Hơn nữa cấp ba trọng điểm và trung cấp chỉ có thể trọn một, nếu San San không thi đậu Nhất Trung thì cũng sẽ chẳng thể học trung cấp, con bé sẽ chỉ được học trường nghề hoặc trường phụ thuộc.

Lão Ngô không chỉ muốn tránh mâu thuẫn gia đình mà cũng muốn một lựa chọn ổn thỏa nhất.”

Tống Oánh phu họa chồng, “Chị Linh, chúng ta đều tốt nghiệp trung cấp nhưng cũng không tồi.

Trong xưởng cái gì cũng có, nhà ăn, nhà trẻ, trường học, bệnh viện, tới khi về hưu còn có trung tâm vui chơi……Vào xưởng rồi chẳng cần lo lắng gì, quốc gia đều giúp chúng ta sắp xếp hết rồi.

Vào đại học được nhìn ngắm thế giới bên ngoài cũng tốt nhưng an ổn cả đời cũng không sai.”

Trang Siêu Anh thổn thức không thôi, “Cô và kỹ sư Lâm quả là suy nghĩ cẩn thận, mấy năm nay tôi mang lớp cuối cấp học tập nên chỉ toàn nghĩ đến việc thi đại học.”

Lâm Võ Phong nói, “Chúng tôi không muốn nghĩ cũng không được.

Nhất Trung khó như thế, Đống Triết chưa chắc vào được.

Đến lúc ấy chúng tôi cũng phải chọn giữa cấp ba và trung cấp dựa vào thành tích của thằng bé.”

Trang Siêu Anh mang vẻ mặt hận sắt không thành thép, “Còn chưa đánh trận đã muốn đầu hàng, kỹ sư Lâm, tôi không trách Đống Triết mà trách anh đó.”

—

Về nhà mình rồi trong lòng Hoàng Linh vẫn còn buồn bực nhưng cũng thấy khá hơn vừa rồi nhiều.

Cô thay đổi góc độ mà thảo luận việc này, “A Muội nói ở trung cấp có rất nhiều học sinh yêu đương là thật ư? Lúc chúng ta còn trẻ cũng đâu dám yêu sớm khi còn đang đi học.”

Trang Siêu Anh cười, “Lúc hai chúng ta còn trẻ phải xuống nông thôn lao động … thì làm gì có gan mà yêu đương.

Đâu như hiện tại, thơ ca, tiểu thuyết, điện ảnh đều nói về tình yêu vì thế trẻ con tiếp xúc nhiều sẽ có ý thức hơn.”

Hoàng Linh tò mò, “A Muội nói thật sao?”

Trang Siêu Anh gật gật đầu, “Em đừng nhìn thấy mấy thầy cô cấp ba quản chặt không cho yêu sớm mà nghĩ mọi người khác cũng thế.

Giáo viên trung cấp thường mắt nhắm mắt mở với chuyện này.

Vì trung cấp được phân phối, tương đương với việc vừa vào học đã có bát sắt để ăn nên các thầy cô và người lớn đều ngầm đồng ý cho bọn nhỏ tìm đối tượng trong số bạn học.

Đó chính là “hiểu tận gốc rễ lại ổn định” mà A Muội nói.

Chỉ cần San San thi đỗ trung cấp thì dù không yêu đương hẳn không khí ở trường và trong đám bạn bè cũng sẽ khác, như thế con bé và Đồ Nam sẽ chậm rãi cách xa.”

Trang Siêu Anh trầm mặc một chút, “Hơn nữa, nhà họ Ngô còn một đứa con trai nên lão Ngô chắc chắn muốn để cơ hội thi đại học lại cho Tiểu Quân.”

Hoàng Linh thuận miệng hỏi, “Lão Ngô nói thế ư?”

Trang Siêu Anh buồn rầu đáp, “Lão Ngô không nói như vậy mà chính anh phỏng đoán như thế.”

Trong nhà Hoàng Linh chỉ có hai chị em gái, cha mẹ lại đối xử với họ bình đẳng vì thế trước khi nghe Trang Siêu Anh nói những lời này cô không hề nghĩ tới cái gì mà “Trọng nam khinh nữ”.

Lúc này nghe chồng nói thế cô lập tức giật mình với sự tinh tế trong suy nghĩ của chồng rồi lại nghĩ tới chuyện nhà họ Trang giữ con trai út ở lại và đẩy con gái nhỏ nhất trong nhà xuống nông thôn.

Vì thế cuối cùng cô cũng hiểu.

Hoàng Linh cúi đầu tiếp tục đan và đột nhiên hiểu tâm tư và tính toán của Ngô Kiến Quốc và Trương A Muội với con cái.

Hai người họ là rổ rá cạp lại, cô và Trang Siêu Anh là vợ chồng từ đầu tới giờ vì thế nhà kia sẽ không có chuyện thường xuyên khắc khẩu vì những chuyện nhà chồng hoặc các lo nghĩ vụn vặt khác.

(Hãy đọc thử truyện Thượng công chúa của trang Rừng Hổ Phách) Trong lòng Hoàng Linh đột nhiên vang lên một câu thơ mà cô tình cờ nhìn thấy trong tiểu thuyết, “Cao nhất, sáng nhất chính là mặt trăng và mặt trời, thân nhất và xa nhất chính là vợ chồng.” (Bát chí – Lý Quý Lan – thivien.net)

Không biết vì sao Hoàng Linh lại nhớ kỹ câu thơ này trong lúc tùy tiện lật xem tiểu thuyết.

—

Một dây pháo trúc đột nhiên nổ ở cách đó không xa, sau đó là tiếng pháo vang lên hết đợt này tới đợt khác.

Mùi pháo quanh quẩn trong hẻm nhỏ, Tết Âm Lịch năm 1982 sắp tới.

------oOo------