Emma không tiếc đã hạ mình đi đến nhà Cole. Chuyến đi tạo cho cô nhiều hồi tưởng đẹp vào ngày kế, tuy mất cuộc sống riêng tư nhưng bù lại cô được gặp gỡ và được ngưỡng mộ. Cô hẳn đã giúp vui cho nhà Cole – những người sáng giá, đáng được hưởng niềm vui! Và cô đã tạo tiếng tăm trong một thời gian dài.

Hạnh phúc toàn vẹn – dù là trong hồi tưởng – không phải là chuyện thường ngày: có hai điểm mà Emma chưa thật an tâm. Cô không hiểu khi đặt nghi vấn về tình cảm của Jane Fairfax dành cho Frank Churchill liệu mình đã vượt quá giới hạn về bổn phận của một phụ nữ đối với phụ nữ hay không. Điều này có vẻ không đúng, nhưng ý nghĩ vẫn dẳng dai trong đầu cô. Khi anh nhìn nhận sau việc cô nêu ra, cô càng muốn hỏi han thêm.

Điểm thứ hai cũng liên quan đến Jane Fairfax, và cô không hồ nghi về điểm này. Cô thành thật nhìn nhận mình chơi nhạc và hát kém cỏi, và lấy làm tiếc mình đã thờ ơ khi luyện tập khi còn nhỏ. Rồi cô ngồi tập dượt một cách hăng say trong vòng một tiếng rưỡi.

Cữ dượt của cô bị gián đoạn vì Harriet đến.

Ôi chao! Ước gì em chơi nhạc hay như chị và cô Fairfax!

Harriet, đừng đánh đồng hai người chúng tôi với nhau. Tài nghệ của chị so với cô ấy giống như đèn đêm so với ánh mặt trời.

Ôi chao! Em nghĩ chị chơi theo cách tốt nhất. Em nghĩ chị chơi hay ngang bằng cô ấy. Em rất muốn nghe chị đánh đàn. Tối hôm qua, mọi người đều nói chị đánh đàn hay.

Nếu là người có trình độ thì họ hẳn đã nhận ra sự khác biệt. Harriet à, sự thật là tài nghệ của chị chỉ vừa đến mức được khen ngợi nhưng tài năng của Jane Fairfax còn vượt trội.

Chị có chắc không? Em nhìn cô ấy trình diễn, nhưng em không nhận ra tài năng của cô ấy. Không ai nói gì cả. Và em ghét bài hát tiếngÝ không thể hiểu lấy một câu. Hơn nữa, nếu cô ấy trình diễn hay như thế là vì bắt buộc vì cô ấy sẽ làm nghề dạy trẻ, chị biết mà. Tối qua, nhà Cox hỏi liệu cô ấy có xon được việc làm ở gia đình giàu có nào không. Chị thấy nhà Cox như thế nào?

Cũng như thường ngày thôi: rất thô lỗ.

Harriet ngập ngừng:

Họ nói với em một chuyện, nhưng không có ý nghĩa gì.

Emma buộc phải hỏi họ nói gì với cô bé, tuy rằng cô e chuyện này dẫn đến anh Elton.

Họ nói với em là ngày thứ Bảy rồi, anh Martin đến ăn tối với họ.

À!

Anh ấy đến làm việc với ông bố, rồi ông mời anh ở lại để dùng bữa.

À!

Họ nói nhiều về anh ấy, đặc biệt là Anne cox. Em không rõ cô ấy có ý gj` mà hỏi em có phải em sẽ đi rồi trở lại đây trong mùa hè.

Cô ấy chỉ tò mò một cách xấc xược, đúng như tính cách của Anne Cox.

Cô ấy kể trong bữa ăn anh ấy tỏ ra dễ mến. Anh ngồi kế cô ở bàn ăn. Cô Nash nghĩ chị em nhà Cox nào cũng vui nếu được kết hôn với anh ấy.

Có thể lắm. Chị nghĩ họ đều là những cô gái thô lỗ nhất ở Highbury.

Harriet có việc phải đi đến cửa hàng Ford's. Emma nghĩ nên tỏ ra cẩn trọng mà đi cùng. Cô bé có thể tình cờ gặp lại nhà Martin, và torng tình cảnh hiện tại của cô bé thì như thế là nguy hiểm.

Ham mê mọi thứ và dễ bị dẫn dụ bằng nửa câu mời chào, Harriet mất nhiều thì giờ tại cửa hàng. Trong khi cô bé còn đang chọn lựa mẫu hàng vải, Emma bước ra cửa cho đỡ chán. Dù cho đây là khu vực tấp nập nhất của Highbury, số người qua lại vẫn thưa thớt. Ông Perry vội vã đi ngang qua, ông William Cox bước vào cánh cửa văn phòng, cỗ xe của ông Cole trở về sau chuyến du ngoạn hoặc một cậu bé đưa thư lạc đường trên lưng một con lừa ngoan cố - tất cả đều là quang cảnh sinh động mà cô thường thấy. Khi tầm mắt cô hướng đến cửa hàng thịt, một bà cụ già ăn mặc chỉnh chu đang trên đường về nhà với cái giỏ đầy, hai con chó xấu xí đang giành nhau một mẩu xương dơ dáy, một đám trẻ la cà quanh cửa sổ hàng bánh thèm thuồng nhìn bánh gừng . Emma không đòi hỏi gì hơn, và cảm thấy thích thú để tiếp tục đứng ngoài cửa hàng mà ngắm nhìn. Một tâm hồn thư thái và nhàn hạ, cần phải tìm chuyện gì lạ mắt để nhìn, và nhìn mọi việc mà không thấy có gì lạ lẫm.

Cô nhìn xuống con đường Randalls. Quang cảnh rộng mở, hai người xuất hiện: chị Weston và con chồng, hai người đang đi vào Highbury – dĩ nhiên là đang hướng về Hart field. Nhưng hai người dừng lại trước nhà bà Bates vốn trên quãng đường gần hơn so với cửa hàng Ford's. Họ chưa kịp gõ cửa thì nhận ra Emma. Họ lập tức băng qua đường đi đến chỗ cô. Không khí vui vẻ trong buổi tụ họp tối qua vẫn còn vương trong cuộc gặp gỡ này. Chị Weston cho cô biết họ định đi thăm nhà Bates để nghe tiếng đàn của chiếc dương cầm mới. Chị nói:

Anh ấy bảo tối qua chị hứa với chị Bates là sẽ đến chơi sáng nay. Chị không nhớ chắc mình đã hứa, nhưng vì anh ấy nói thế, nên chị đi.

Frank Churchill nói:

Trong khi bà Weston đến chơi ở đây, tôi mong được tháp tùng các cô để chờ bà ở Hartfield. Nếu các cô định trở về nhà.

Chị Weston tỏ ra thất vọng:

Tôi nghĩ anh đã định đi với tôi. Họ sẽ rất vui được gặp lại anh.

Tôi ấy à! tôi xin từ chối. Nhưng, có lẽ…Tôi đã đến đây rồi. Có vẻ như cô Woodhouse không muốn đi cùng với tôi. Bà bác tôi luôn bảo tôi quay về nhà khi bà đi mua sắm. Bà bảo thấy chán muốn chết khi tôi sốt ruột, và cô Woodhouse xem dường như muốn nói giống như thế. Tôi phải làm gì đây?

Emm nói:

Tôi đến đây nhưng không phải vì việc của mình. Tôi đang đứng chờ cô bạn. Có lẽ cô ấy sắp xong, rồi hai chúng tôi sẽ về nhà. Nhưng anh nên đi với bà Weston mà nghe chiếc đàn mới.

Được, nếu cô nói thế . Nhưng – anh mỉm cười – nếu Đại tá Campbell có một người bạn vô ý và nếu chiếc đàn có tiếng khác lạ thì tôi phải nói gì? Tôi sẽ không thể giúp gì được cho bà Weston. Một mình bà có thể xoay sở tốt . Bà có thể nói ra sự thật nghe không được thuận tai, nhưng tôi cảm thấy vô cùng khổ sở khi phải giả vờ lịch sự.

Emma nói:

Tôi không tin. Tôi nghĩ anh có thể tỏ ra kém chân thật giống như những người láng giềng của anh nếu cần, nhưng không có lý do nào mà tiếng đàn đổi khác. Đúng ra là phải ngược lại, nếu tôi hiểu ý của cô Fairfax nói ra tối qua.

Chị Weston nói:

Anh đi với tôi nếu không cảm thấy khó chịu lắm. Ta không cần phải ngồi lâu. Sau đấy, ta sẽ đi về Hartfield. Ta sẽ đi theo hai cô về Hartfield. Tôi thật sự mong có anh đi cùng. Lòng quan tâm như thế là rất hay! và tôi luôn nghĩ anh quan tâm.

Anh không thể nói gì thêm, với hy vọng về Hartfield làm phần thưởng, anh cùng với chị Weston quay trở lại cổng nhà bà Bates. Emma nhìn theo họ, rồi trở vào gặp Harriet tại quầy tính tiền, cho ý kiến về việc chọn lựa màu sắc.

Bà Ford hỏi:

Tôi gửi gói hàng đến nhà bà Goddard, phải không ạ?

Vâng…không…vâng, đến nhà bà Goddard. Chỉ có điều là chiếc áo maxi của tôi đang ở tại Hartfield. Không, xin bà làm ơn gửi đến Hartfield. Nhưng rồi, bà Goddard sẽ muốn xem…Và tôi có thể mang chiếc áo maxi về nhà ngày nào cũng được, nhưng tôi sẽ cần có ruy băng ngay…nên tốt hơn là gửi nó đến Hartfield, nhất là cái ruy băng. Bà Ford, xin bà chia ra làm hai gói, được không?

Harriet, không đáng phải bắt bà Ford cất công làm hai gói.

Chỉ chút ít thôi.

Vốn thích chiều lòng khách hàng, bà Ford đáp:

Không có chi, thưa cô.

Nhưng mà thật ra tôi muốn chỉ một gói thôi. Sau đó, xin bà cho gửi tất cả đến nhà bà Goddard...Tôi không rõ…Không, tôi nghĩ….Chị Woodhouse ạ, em có thể cho gửi đến Harttfield rồi tối nay mang nó về nhà. Chị nghĩ thế nào?

Chị nghĩ em thay đổi ý kiến xoành xoạch. Bà Ford ạ, xin bà gửi đến Hartfield.

Harriet tỏ ra hài lòng:

Vâng, như thế là tốt nhất. Em không thích gửi đến nhà bà Goddard chút nào.

Những tiếng nói vọng đến – đúng hơn, là một tiếng nói và hai phụ nữ : chị Weston và chị Bates gặp họ ở cửa ra vào.

Chị Bates nói:

Cô Woodhouse thân yêu, tôi đến để có hân hạnh mời cô đến chơi với chúng tôi một lát, và để cho ý kiến về chiếc đàn mới, cô và cả cô Smith. Cô Smith vẫn khoẻ chứ?

Tôi khoẻ, xin cám ơn chị.

Và tôi đã mời chị Weston đến , nên tôi chắc sẽ được….

Tôi mong bà Bates và cô Fairfax….

Vẫn khoẻ ạ, xin cảm ơn cô. Mẹ tôi vẫn khoẻ mạnh, còn tối qua Jane không bị cảm lạnh gì cả. Ông Woodhouse vẫn khoẻ chứ ạ? Tôi rất vui được nghe ông ấy vẫn bình thường. Chị Weston nói với tôi cô đang ở đây. Rồi tôi nói, tôi phải chạy đến nhanh, tôi tin cô Woodhouse sẽ cho phép tôi khẩn khoản mời cô đến chơi, mẹ tôi sẽ rất vui mà đón tiếp …và bây giờ chúng tôi có một nhóm bạn tốt, bà không thể từ chối. Anh Frank Churchill nói "Đúng, cô nên đi mời. ý kiến của cô Woodhouse là đáng quý", nhưng tôi nói, nếu có nó nđi cùng thì lời mời của tôi được mạnh hơn. Anh ấy bảo "Chờ nửa phút, để tôi xong việc này". Bởi vì, cô Woodhouse, cô có tin không, anh ấy thật là tử tế, đang xiết lại cái đinh tán trên gọng kính của mẹ tôi. Cô biết không, sáng nay cái đinh tán sút ra ngoài..Thật là tử tế…Vì mẹ tôi không dùng được kính…không thể mang được. Và nhân tiện, mọi người nên có hai cặp kính. Jane nói thế. Tôi định mang cặp kính đến John Saunders để sửa, nhưng cả buổi sáng nay cứ mãi bận việc này việc kia, hết việc nọ đến việc khác, không thể kể hết, cô biết đấy .có lúc Patty đến nói cần quét ống khói lò sưởi. Tôi nói với Patty đừng đến báo chuyện không hay. Đinh tán của bà chủ đã sút ra. Rồi người ta mang bánh nhân táo đến, bà Wallis nhờ bọn trẻ của bà mang đến , nhà Wallis rất tử tế với chúng tôi. Tôi nghe vài người sống bà Wallis có thể xấu bụng và ăn nói cộc lốc, nhưng chúng tôi chỉ thấy bà tỏ ra rất quan tâm đến chúng tôi. Đấy chỉ là do lòng tử tế, vì cô biết đấy, chúng tôi dùng bao nhiêu bánh mì. Nhà chúng tôi chỉ có ba người – ngoài Jane thân thương trong lúc này – và cô ấy không ăn uống gì cả, bữa ăn sáng gây sốc, các cô hẳn sẽ e sợ nếu được thấy. Tôi không dám nói cho bà mẹ biết cô bé ăn ít như thế nào, vì thế tôi kiếm chuyện này chuyện nọ mà nói cho qua. Nhưng đến giữa trưA thì cô bé bị đói mà chỉ thích ăn bánh nhân táo, và bánh này rất bổ dưỡng, vì ngày nọ tôi nhân cơ hội hỏi ông Perry khi tình cờ gặp ông ấy ngoài phố. Không phải là trước đây tôi nghi ngại – tôi vẫn thường nghe ông Woodhouse khuyên nên dùng táo nướng. Tôi tin đấy là cách duy nhất mà ông Woodhouse nghĩ táo bổ dưỡng nhất. Tuy nhiên, chúng tôi thường dùng bánh hấp táo. Patty làm bánh hấp táo rất ngon. À chị Weston có ưu thế, và các cô sẽ chiều lòng chúng tôi.

Emma tỏ ý rất vui lòng đến thăm bà Bates, vân vân…rồi cuối cùng cả đoàn rời khỏi cửa hàng, nhưng chị Bates vẫn trì hoãn:

Bà Ford, bà có khoẻ không? Tôi không thấy bà trước. Tôi nghe nói bà có bộ ruy băng mới từ thành phố. Hôm qua Jane rất hài lòng khi trở về nhà. Cảm ơn bà, đôi găng rất tốt, chỉ hơi rộng ở cổ tay, nhưng Jane vẫn đang dùng.

Khi họ bước ra đường, chị Bates tiếp tục:

Tôi đang nói đến chuyện gì?

Emma tự hỏi trong số bao chuyện hỗn tạp, chị này muốn nói đến chuyện gì.

khác cho loại táo để dành được lâu như táo vườn nhà anh ấy , tôi nghĩ anh ấy có hai cây. Mẹ tôi nói vườn cây ăn quả của anh đã luôn nổi tiếng từ khi bà còn trẻ. Nhưng ngày nọ tôi thật sự hơi bị sốc, vì một buổi sáng anh Knightley đến thăm Jane đang ăn táo ấy, rồi chúng tôi nói về chuyện táo và cho biết conbé rất thích táo loại này. Rồi anh ấy hỏi chúng tôi đã dùng hết phần táo trong nhà chưa . Anh nói “Tôi tin sắp hết , tôi sẽ gửi thêm vì còn dư, dùng không hết. Năm nay William Larkins để lại cho tôi nhiều hơn mọi năm . Tôi sẽ gửi thêm cho cô, kẻo muộn thì không ai dùng được “. Thế là tôi xin anh ấy đừng “Vì thật sự chúng tôi đã dùng hết, tôi không thể nói chắc là còn nhiều, chỉ dăm bảy quả nhưng phải để dành cho Jane, và tôi không thể chịu được khi anh ấy gửi thêm vì anh đã hào phóng rồi. Còn Jane cũng nói thế. Rồi sau khi anh ra về, con bé gần như tranh cãi với tôi . Không, tôi không nên nói tranh cãi, vì cả đời chúng tôi không hề tranh cãi với nhau. Chỉ vì con bé khá bứt rứt do thấy táo không còn nhiều, con bé ước gì tôi nói cho anh ấy tin là chúng tôi còn nhiều. Ôi chao, tôi nói đúng là tôi đã nói còn nhiều. Tuy thế, buổi tối cùng ngày William Larkins đến với một giỏ đầy táo, cùng loại táo ấy, ít nhất là một giạ. Tôi rất biết ơn, trò chuyện với William Larkins , và nói nhiều chuyện , như các cô hẳn biết . William Larkins quả là một người quen biết lâu năm ! tôi luôn vui mỗi khi gặp ông . Nhưng, tuy thế, sau đấy Patty cho tôi biết William nói đó là tất cả táo loại ấy còn lại mà ông chủ anh có, anh ấy đã mang đến hết , nên bây giờ ông chủ anh không có gì để nướng hoặc nấu. William xem như không nề hà gì, anh ấy được vui vì ông chủ anh đã bán được nhiều, bởi vì, William, các cô biết đấy, quan tâm đến lợi tức của ông chủ anh hơn là bất kỳ việc gì khác, nhưng anh ấy nói bà Hodges không lấy làm vui vì bao nhiêu táo đã được mang đi hết . Bà không chịu được khi thấy ông chủ không có món bánh mứt táo vào mùa xuân này. Anh ấy kể với Patty chuyện này, nhưng yêu cầu đừng để tâm đến, vì đôi lúc bà Hodges cáu gắt, khi nhiều giỏ táo được bán ra thì không cần biết ai đã ăn phần còn lại. Vì thế, Patty kể cho tôi nghe, và thật sự bị sốc! tôi không muốn anh Knightley biết chuyện này. Anh ấy sẽ rất …Tôi muốn giấu Jane, nhưng không may là tôi đã lỡ nói ra trước khi biết mình nói gì.

Chị Bates vừa nói xong thì Patty ra mở cửa. Những vị khách của chị bước lên tầng trên mà không còn có chuyện kể nào bị phải nghe, chỉ bị đeo bám bằng thiện ý đâu đâu .

Chị Weston, xin coi chừng, có một bậc thềm ở khúc rẽ. Cô Woodhouse, xin coi chừng, thang lầu nhà chúng tôi hơi tối – tối hơn và hẹp hơn là chúng tôi muốn . Cô Smith, xin coi chừng, cô Woodhouse, tôi thật lo, tôi e cô sắp ngã. Cô Smith, bậc thềm ở khúc rẽ.