Buổi tối trước ngày thi tốt nghiệp môn đầu tiên thằng Quang không ôn tập nữa, chỉ ngồi thu dọn sách vở, chuẩn bị đồ cho buổi thi sáng mai. Nó nghĩ ôn bấy nhiêu đủ rồi, mới thi tốt nghiệp chứ đã phải thi đại học đâu. Thật ra chẳng cần chuẩn bị nhiều vì sáng mai thi môn văn. Thi văn trước giờ chỉ cần có cái bút là đủ, đâu cần ê-ke, com-pa để chuẩn bị trước; nhưng nghĩ một lúc, nó vẫn nhét vào cặp mấy quyển vở và sách tham khảo dẫu biết sẽ chẳng giở ra đọc, bởi chẳng lẽ mang hai bàn tay không đi thi. Lục tục một hồi thằng Quang chợt chú ý vào bảng thời khóa biểu trước mặt, thời khóa biểu học kỳ hai lớp mười hai của nó, xong khẽ thở dài. Thời gian trôi qua nhanh thật, loáng một cái nó đã học hết ba năm trung học phổ thông và sắp thi đại học. Nó nhớ hình như hồi còn học lớp hai, có lần nó hỏi mẹ:

- Bao giờ không phải đi học nữa hả mẹ?

Mẹ nó trả lời:

- Cứ học đi, còn lâu. Hết lớp mười hai mới xem có được đi học nữa không.

Thằng Quang nghe vậy nản lắm, hết lớp mười hai mới có khả năng không phải tiếp tục đi học trong khi bây giờ nó mới học lớp hai, còn tận mười năm nữa lận. Mà mẹ nó nói "mới xem có được đi học nữa hay không", cần gì phải ai xem, được nghỉ là nó ở nhà luôn, dẫu có người đến mời nó chẳng chịu đi cho ấy là được mới chẳng không được. Tất nhiên đó chỉ là suy nghĩ của một thắng nhóc lớp hai, càng lớn thằng Quang càng ý thức được tầm quan trọng của việc học hành, bây giờ ngồi nhớ về những suy nghĩ của mình hồi nhỏ nó thấy thật buồn cười. Quanh quẩn một hồi thằng Quang chợt nhớ đến Mai, rồi trong lòng lại ẩn hiện một nỗi buồn man mác. Nhưng nỗi buồn chưa kịp thành hình, nó bỗng phì cười vì trong đầu vừa thoáng qua ý nghĩ: Không hiểu nếu mẹ nó biết buổi tối trước ngày thi đầu tiên thằng con trai bà chẳng thèm mở sách vở ra xem lại mà đang ngồi ngẩn ngơ nghĩ đến một người con gái, bà sẽ phản ứng như thế nào? Có lấy cán chổi đập vào mông nó giống khi xưa không? Câu hỏi này khiến thằng Quang thật sự thắc mắc, cứ ngồi cười mất một lúc. Song nó thấy thật oan uổng nếu bị mẹ đánh vì vấn đề này. Nó đâu muốn nghĩ đến Mai, tại Mai cứ từ đâu bay đến chui vào đầu nó đấy chứ, nó chẳng đuổi đi được, huống chi nó không hề muốn đuổi. Hết Mai nó lại nghĩ sang lá thư trong cặp. Mấy hôm nay thằng Quang xác định sẽ đưa lá thư tình của mình cho Mai khi thi xong môn cuối cùng, lần này quyết phải gửi bằng được nếu vẫn không được thì... thôi. Nó sẽ lựa một ngày đẹp trời trước khi thi đại học, hoặc cùng lắm là sau khi thi xong, đến tận nhà gửi cho Mai. Dù đã nghĩ đến thế nhưng nó vẫn dặn mình phải cố gắng gửi cho Mai trong ngày thi cuối để đầu óc khỏi vướng víu chi nữa.

Hai ngày thi đầu trôi qua khá suôn sẻ với thằng Quang. Năm nay coi thi rất nghiêm ngặt, vụ mang tài liệu vào phòng thi bị cấm tiệt chứ không dễ như mọi năm. Song việc trao đổi bài vẫn khá thuận lợi dù không đến mức thoải mái như mấy năm trước, nên các môn nó đều làm được, hoặc không làm được cũng chép được. Chỉ còn lại hai môn thi cuối cùng là Toán và Tiếng Anh. Đây là hai môn tủ của thằng Quang vì vậy nó không lo lắm. Bốn môn trước nó đều làm tốt, chờ thi xong hai môn này điểm thi của nó sẽ khá cao cho xem.

Buổi tối trước hôm thi cuối, thằng Quang lấy lá thư mình viết cho Mai ra đọc lại, lần đọc thứ n của nó. Đọc xong nó không cất đi ngay. Nó cầm trên tay xoay đi xoay lại một lúc, người cứ thừ ra ra chiều suy nghĩ ghê lắm; một lúc sau mới cất thư vào cặp. Hình như trong đầu nó lúc này chỉ có một tâm niệm: “Ngày mai, nhất định ngày mai phải gửi bằng được.”

Sáng hôm ấy nó đến trường khá sớm nhưng lúc dắt xe xuống nhà gửi đã thấy Mai đứng chờ ở đó. Đúng là một cơ hội thuận lợi, nhất là khi nhìn xung quanh thằng Quang chỉ thấy lác đác vài đứa đang dựng xe giữa cả khu lán rộng thênh thang. Bây giờ không đưa thư còn chờ lúc nào. Nhưng thằng Quang chưa kịp lên tiếng, Mai đã vẫy tay, vừa đi về phía nó vừa cười nói:

- Hôm nay Quang đi sớm thế.

Thằng Quang tươi tỉnh trả lời:

- Không sớm bằng Mai mà.

Nó chưa kịp nói thêm Mai đã vội cướp lời:

- Chiều nay thi xong Quang đừng về ngay nhé, chờ tớ cùng về với, tớ có chuyện muốn nói với Quang.

Đầu thằng Quang chợt oong lên một tiếng như vừa va phải một quả chuông to bự. Nó đứng đực tại chỗ, trong đầu lóe lên bao suy nghĩ. Những câu hỏi "tại sao Mai lại hẹn gặp riêng mình", "chuyện Mai muốn nói với mình là chuyện gì", "điều Mai muốn nói với mình có giống điều mình muốn nói với Mai không"... lướt qua trí óc thằng Quang nhanh như điện xẹt. Bất chợt nó mỉm cười. Đúng rồi, hóa ra Mai thích nó, hóa ra bao lâu nay Mai cũng chẳng dám nói ra và giống nó, Mai chọn ngày hôm nay để nói rõ tất cả. Không chừng Mai đã có sẵn một lá thư y hệt lá thư của nó trong cặp, chiều nay Mai sẽ đưa cho nó. Những ý nghĩ ấy làm thằng Quang sướng râm ran trong bụng. Nhìn bộ dạng kỳ lạ của thằng bạn, Mai cất tiếng hỏi:

- Được không Quang?

Thằng Quang lúc này mới sực tỉnh, nó nhớ ra mình đang nói chuyện với Mai, liền vội đáp:

- Được chứ, tất nhiên là được rồi.

Lúc này Mai mới mỉm cười, cùng nó bước đến phòng thi. Thằng Quang nhận ra hôm nay Mai đi sớm hơn hẳn mọi ngày. Mấy hôm thi này nó luôn đi sớm rồi, còn Mai từ đợt bố bị gãy chân thường xuyên đi học muộn do phải quán xuyến việc gia đình. Hai hôm thi trước nó thấy Mai đến khá muộn, thế mà hôm nay lúc nó đến nơi đã gặp cô bạn đủng đỉnh chờ ở lán xe từ bao giờ. Nghĩ đến đây thằng Quang trộm nhìn Mai đang đi bên cạnh xong lại khẽ nở nụ cười kín đáo. Hóa ra Mai đang sốt ruột chẳng kém gì nó, chắc chắn hôm nay Mai chủ định đến sớm để gặp nó nhằm nói ra cuộc hẹn chiều nay. Nghĩ thế thằng Quang quyết định thay đổi chiến thuật; chiều nay cứ để Mai nói trước, Mai nói hết nó mới nói rõ lòng mình sau đó đưa lá thư ra. "Đúng vậy, chiều nay phải làm như thế", nó tự nhủ.

Buổi chiều thi xong thằng Quang vội vàng thu dọn bút thước để phóng xuống nhà xe, nó biết giờ này Mai đang đợi ở đó. Hôm nay thi hai môn tủ nên nó làm tốt, tốt nghiệp coi như xong, giờ tập trung chuẩn bị thi đại học. Trước hết phải giải quyết xong chuyện của nó với Mai. Nhưng nó vừa trực lao đi chợt có tiếng gọi:

- Quang!

Thằng Quang quay lại nhận ra người vừa gọi mình là con Quyên. Phòng thi này chỉ có bốn đứa lớp A gồm nó, con Quyên, thằng Sơn và cái Sinh; tiếc là bốn đứa thì mỗi đứa một góc, ai nấy phải tự thân vận động, không đứa nào giúp được đứa nào. Song hình như ba đứa kia đều làm được bài, chiều hôm qua lúc thi xong hỏi han nhau thấy ai nấy cười toe toét. Mà đâu chỉ riêng bọn thằng Quang, phòng thi này đứa nào thi xong cũng thấy thoải mái cả, chỉ cần một người làm được là cả phòng làm được thôi. Nhưng những chuyện ấy giờ không nằm trong phạm vi quan tâm của thằng Quang, điều nó quan tâm lúc này là người đang đợi mình dưới nhà xe kia kìa, vậy nên nó cất tiếng hỏi bạn bằng giọng không mấy kiên nhẫn:

- Gì vậy bà nội?

Trái với vẻ nóng vội của thằng Quang, con Quyên ngồi yên nhìn nó không trả lời. Đôi mắt con bạn ra vẻ sâu xa, mồm cứ mấp máy như muốn nói gì đó nhưng mấy lần sắp ra đến miệng lại thôi. Nhìn bọn bạn cứ lướt qua mình đi ra cửa thằng Quang càng nóng ruột, đúng vào lúc nó sắp nổi cáu hét toáng lên với đứa bạn thì con Quyên đang nhìn nó lom lom đột nhiên mỉm cười nói:

- Hì, không có gì. Thôi, ông đi về đi.

Thằng Quang nghe xong tức nổ đom đóm mắt, đã vội còn bị con bạn chơi trò cù nhây. Chắc con này nhận ra nó đang gấp nên bày trò chơi nó đây. Nếu là bình thường nó sẽ không dễ dàng bỏ qua vụ này đâu nhưng giờ đang vội nên đành ghi hận. Thằng Quang lườm con bạn một cái tóe lửa rồi phóng ào ra sân.

Con Quyên vẫn ngồi im. Nhìn theo bóng dáng đứa bạn xa dần, nó khẽ thở dài. Cả phòng thi rộng rãi giờ chỉ còn mình con Quyên ở lại. Nó cứ ngồi đó, chống tay lên cằm, đôi mắt lộ vẻ trầm tư; vẻ trầm tư ít thấy ở một đứa con gái hoạt ngôn, hiếu động, hay vui cười. Lúc nãy suýt nữa nó đã đưa cho thằng Quang, nhưng khi nhìn thấy vẻ nóng vội trong mắt thằng bạn kết hợp với những gì nó nghe lỏm được trong cuộc nói chuyện giữa hai đứa Quang - Mai dưới nhà xe hồi sáng và cả những suy luận bấy lâu nay của nó về quan hệ mờ ám của hai đứa bạn, nó chợt thấy mình không nên nói gì cả. Bởi vì nói có lẽ chẳng để làm gì. Chỉ đáng tiếc cho bao công sức của nó... Con Quyên chợt mở ba lô trong tay, ngay ngăn khóa đầu tiên có một lá thư màu hồng xinh xắn nằm gọn ghẽ... Chỉ đáng tiếc và cả đáng thương nữa cho lá thư này. Nó đã thức trắng mấy đêm để viết ra những dòng tâm sự của mình. Bây giờ những dòng ấy biết cho ai xem đây?

Lúc thằng Quang xuống đến nhà xe đã gặp Mai đang chờ ở đó. Nhìn thấy nó Mai nhoẻn miệng cười. Nó cười đáp lại sau đó không ai bảo ai hai đứa cúi xuống vờ buộc cặp, sửa xe, chờ bọn bạn ra hết. Lúc mấy đứa bạn đi ngang qua rủ về, cả nó và Mai đều chỉ ừ hử rồi vờ lúi húi để kéo dài thời gian. Điều khiến thằng Quang thắc mắc là khi con Quyên đi ra cổng, rủ Mai về xong, quay sang nó, con bạn vừa cười vừa nháy mắt rất mờ ám. Thằng Quang tự hỏi cái nháy mắt kia có ý gì? Phải chăng con bạn đã nhận ra điều gì đó nên lúc nãy bày trò cù nhây bây giờ lại nháy mắt? Nhưng thôi kệ, thi tốt nghiệp rồi, con Quyên hay ai biết chuyện của nó chẳng sao, trước hết cứ tập trung lo việc giữa nó với Mai đã.

Thấy bọn bạn ra hết, nhà xe chỉ còn vài người, thằng Quang với Mai mới thong thả đi ra cổng.

Trên suốt quãng đường về hai đứa chỉ im lặng. Thằng Quang lấy làm lạ, Mai bảo có chuyện muốn nói, sao nãy giờ nín thinh, lẽ nào Mai đang ngại giống nó? Nghĩ thế, nó cố liếc sang mặt Mai và thấy đúng là khuôn mặt ấy đang đỏ lên thật, vừa lúc đó Mai quay qua định nói gì nhưng thấy nó liếc nhìn nên vội quay đi. Nó cười thầm trong lòng, Mai vốn bản lĩnh lắm thế mà giờ cũng lúng túng, xấu hổ, nửa muốn nói nửa không như vậy. Chẳng thể trách cô bạn được, nó là con trai còn không biết mở miệng thế nào huống chi Mai là con gái định tỏ tình trước. Thằng Quang muốn lên tiếng chợt nghe thấy Mai hỏi:

- Hôm nay chắc Quang làm bài tốt lắm nhỉ?

"Bắt đầu rồi đấy"; ý nghĩ ấy lóe lên trong đầu thằng Quang. Nó mau mắn trả lời:

- Ừ, tạm tạm. Còn Mai thì sao, chắc ổn chứ?

Mai mỉm cười:

- Cũng ổn, may mà ngồi ngay cạnh tớ có bạn học khối D, làm được bao nhiêu đều cho tớ chép cả nên chắc chẳng có gì đáng lo.

Nói xong Mai tiếp tục lặng im. Nó bắt đầu sốt ruột vì đã sắp đến chỗ rẽ về nhà Mai. Kiểu này nó phải nói trước thôi, xem ra Mai không thắng được sự ngại ngùng trong lòng mình. Nhưng đúng lúc nó định mở miệng, cô bạn lại nói tiếp:

- Quang chơi thân với Toản lắm phải không?

Lần này nghe Mai hỏi thằng Quang chẳng thấy thoải mái hơn, ngược lại càng trở nên sốt ruột. Mai sắp rẽ rồi, quanh quẩn mấy câu hỏi vớ vẩn này làm gì, vào thẳng vấn đề chính đi. Chỉ cần Mai nói trước một câu, chín câu còn lại cứ để nó nói. Hoặc không cô bạn này cứ ngồi im để tự nó phát ngôn, đằng này lại nói nhăng quậy linh tinh chỉ tổ tốn thời gian; thằng Toản có liên quan gì ở đây, cớ gì nhắc đến nó? Dù vậy, thằng Quang cố làm ra vẻ bình tĩnh đáp:

- Ừ, bọn tớ lớn lên cùng nhau mà.

Nghe vậy Mai hơi thở phào. Mai vươn tay ra đằng giỏ xe mở khóa ba-lô, lôi ra một phong thư màu xanh nhạt đưa cho thằng Quang đoạn nói nhanh:

- Vậy nhờ Quang đưa cho Toản lá thư này nhé, mấy lần tớ định đưa nhưng chẳng gặp Toản ở đâu cả. Quang cứ nói là thư của Mai A nhờ gửi. Từ giờ đến lúc thi đại học không biết có gặp lại Quang không, tớ chúc Quang thi đại học đạt kết quả thật cao nha.

Nói xong và đợi thằng Quang cầm lấy lá thư, Mai guồng chân đạp mạnh cho xe lao xuống dốc chỗ ngã ba, phóng đi rất nhanh. Chắc Mai đang xấu hổ lắm, mấy câu nói vừa nãy có lẽ đã lấy hết dũng khí của cô bé này.

Mai lao đi, không hề quay đầu lại, nếu quay lại chắc hẳn Mai sẽ rất ngạc nhiên vì khi ấy sẽ được chứng kiến cảnh bạn mình đứng như tượng, mồm há ra, mắt đăm đăm nhìn lá thư cầm trên tay. Mấy chiếc ô-tô tải đi qua cuộn lên đám bụi lớn bao quanh người thằng Quang nhưng nó mặc kệ, cứ đứng im, không thèm quay mặt tránh. Những cơn gió từ dòng sông Đà lướt qua cánh đồng lúa mênh mông thổi vào phía trong đê mát rượi, giống hệt buổi chiều hôm thằng Quang đưa Mai về từ chợ Xuân La, nhưng giờ thằng Quang chẳng cảm thấy gì cả. Nó vẫn một chân trên bàn đạp, một chân chống đất, mắt nhìn chăm chăm bức thư. Hình như từ lúc nhận thư Mai trao, thằng Quang vẫn giữ nguyên tư thế này không chút thay đổi. Bao nhiêu suy nghĩ lướt qua đầu nó. Nó nhớ lại thái độ của Mai khi gặp thằng Toản ở nhà mình, nhớ tới những câu hỏi thăm dò lúc nó đưa Mai về chiều hôm ấy. Bất chợt nó nhếch miệng cười, cười như mếu. Hóa ra là vậy, hóa ra từ hôm đó Mai đã có tình cảm với thằng Toản. Không, phải sớm hơn thế, có lẽ ngay từ những ngày cùng công tác ở văn phòng đoàn Mai đã thích thằng Toản. Lần gặp nhau ở nhà nó chỉ củng cố thêm tình cảm của Mai thôi. Và hôm nay Mai viết thư cho bạn nó. Thằng Quang nhìn phong bì xanh nhạt xinh xắn đang cầm, bên trong đựng lá thư khá dày. Chắc Mai có nhiều điều muốn nói với thằng Toản lắm đây. Lúc nãy Mai nói dối, hồi sáng dù không đi cùng nhưng lúc ngồi ở ghế đá sân trường rõ ràng nó thấy thằng Toản đứng đấu khẩu hăng say với mấy thằng lớp A. Thằng Toản đi thi suốt ba hôm nay, đâu bỏ buổi nào, làm gì có chuyện Mai không gặp. Càng nghĩ càng thấy khi nhờ nó đưa thư cho thằng Toản là Mai muốn dùng một mũi tên… bắn chết hai con chim; đầu tiên có thể khéo léo từ chối tình cảm của nó, tránh cho nó tự ái, buồn bực. Đến đây thằng Quang thấy mình hơi... ngu khi nghĩ bấy lâu nay Mai không nhận ra tình cảm của nó; đến người ngoài như thằng Toản còn biết nữa huống chi Mai là người trong cuộc. Sau đó, qua vụ nhờ vả này Mai có thể thông qua nó chuyển thư tình đến tay thằng Toản, khỏi phải gặp trực tiếp bạn nó, đỡ xấu hổ, lúng túng. Cô bạn nó thông minh thật.

Lòng thằng Quang nhẹ tênh và trống rỗng. Thâm tâm nó lúc này lẫn lộn bao cảm xúc. Có thất vọng, có đau đớn, có tức giận, và… buồn, buồn tê tái. Tự nhiên nó muốn vứt lá thư đi quá, nhưng cuối cùng nó không làm. Mai là bạn nó, thằng Toản cũng là bạn nó. Nó không thể có lỗi với Mai, càng không thể có lỗi với đứa bạn chí cốt của mình. Nó cứ đứng im nhìn xuống lá thư cầm ở tay. Một lúc sau mới thở dài, cất thư vào túi, nhấn pê-đan đạp xe đi. Bóng nó đổ dài trên con đê chiều. Tiếng còi tàu chợt hú vang làm nó giật mình quay ra sông; giữa dòng nước lấp loáng ánh mặt trời, ba chiếc ca-nô chở đầy cát nối đuôi nhau hối hả chạy. Bên kia sông, dãy núi Ba Vì trong một ngày nhiều nắng ít mây hiện lên rõ mồn một. Đúng vào lúc đó, chẳng hiểu sao thằng Quang bỗng buột miệng lẩm bẩm: “Tớ sẽ gửi hộ Mai lá thư này thôi. Nhưng còn lá thư của tớ, ai sẽ gửi hộ tớ đây? Mai ơi!"

Hết.