Chương :
Bác Hà Phi là một người rất vui tính và tốt bụng. Trong làng ai cũng quý mến bác. Cứ thấy bác là mọi người đều niềm nở chào hỏi. Nhưng hôm nay ai chào bác cũng chỉ gật đầu lấy lệ, Bác đang rất lo.Sáng nay con trai bác vừa rớt xuống ao, may mà thoát chết. Chỉ có điều đến giờ cu cậu vẫn còn chưa tỉnh lại. Bác vừa đi cắt thuốc về theo đơn của ông lang Hòe. Căn nhà của bác nằm ngay giữa làng, là do ông bố vợ để lại cho vợ chồng bác. Nhà khá rộng, lợp ngói khang trang. Phía sau nhà còn có một khoảnh vườn và một cái ao.
Thằng con bác chả hiểu thế nào lại ngã ngay vào ao nhà. Nghe vợ kể, hai mẹ con đang nhổ cỏ, trồng rau trong vườn thì thằng con bác bất ngờ đứng lên khóc hu hu. Vợ bác đang sững sờ chưa kịp hiểu chuyện gì thì nó chạy thẳng ra ao. Lúc vợ bác chạy theo thì thằng con bác đã chìm nghỉm. Vợ bác vừa hô hào hàng xóm, vừa lội xuống vớt con lên. Ông lang Hòe đến, sơ cứu xong bảo thằng bé vẫn còn sống, nhưng cho đến lúc bác ở ngoài đồng về thì nó vẫn không tỉnh lại. Thế là bác phải chạy ù ra chợ, cắt một đơn thuốc. Vừa đi bác vừa thở dài, đúng là họa vô đơn chí. Số tiền thuốc đáng giá bằng tiền ăn của cả nhà trong một tháng.
Đêm nay bác trông con thay cho vợ. Vợ bác cũng đã mệt rồi. Nghe tiếng con vẫn thở đều đều, bác Hà Phi yên tâm ra sân đi một vòng át. Bác cầm lấy ống điếu, châm một điếu thuốc lào rít khoan khoái. Hôm nay trăng cũng không sáng lắm, còn mấy ngày nữa mới đến rằm. Bác Hà Phi cất ống điếu định đi vào nhà thì thấy ngoài bờ rào thấp thoáng bóng ai đó. Bác hỏi to: “Ai đang ở ngoài kia đấy?”
Người đó không đáp. Bác Hà Phi tưởng trộm, vớ ngay cái cuốc vẫn dựng bên hè đi ra. Bác hỏi to hơn: “Ai đang ở ngoài kia đấy?” Vẫn chẳng có tiếng trả lời. Lúc bác ra đến nơi thì mới thấy rõ. Người đó mặc một bộ đồ kiểu tướng quân thời xưa, khoác một chiếc áo choàng trắng, mái tóc dài phủ kín khuôn mặt .Bác Hà Phi sợ quá. Đây là lần đầu bác thấy một ‘con ma’. ‘Con ma’ nhìn bác, mắt nó xanh lét như mắt mèo, sáng quắc trong đêm tối. Đột nhiên nó khóc hu hu, rồi dọa bác: “Bọn mày không trả nhà cho tao thì tao giết bọn mày.”
Thế rồi ‘con ma’ biến mất. Bác Hà Phi sợ quá , chạy vào nhà đóng kín cửa lại. Bác thắp cho ông bà tổ tiên nén hương, mong ông bà phù hộ. Đêm đó bác Hà Phi không ngủ được, thỉnh thoảng bác lại ra ngoài nhòm qua khe cửa xem ‘con ma’ có còn đấy nữa không.
Ngày hôm sau bác Hà Phi luôn ở trong tình trạng căng thẳng, vợ hỏi gì bác cũng gắt. Bác đang nhớ tới lời ‘con ma’ đêm qua. Chỉ có điều nghĩ đi nghĩ lại, bác cũng chả biết mình phá nhà ‘con ma’ lúc nào. Cho đến chiều thì vợ chồng bác vẫn không việc gì. Thằng con thì đã cử động được ngón tay – ông lang Hòe sang xem bảo đấy là hiện tượng tốt. Bác Hà phi thở phào, có lẽ ông bà phù hộ, hoặc con ma không đủ thiêng, người nhà bác chả có ai gặp chuyện.
Đột nhiên bác Hà Phi nghe thấy trong xóm có người kêu: “Ối giời ơi, ai cứu thằng cháu tôi với.” Bác nhận ra ngay giọng bà Pha hàng xóm. Bác vội vớ lấy cái cuốc chạy sang. Nhà bà Pha nhỏ và lụp sụp hơn nhà bác nhiều. Hàng rào cũng lưa thưa chứ không rậm như bên nhà bác. Lúc bác Hà Phi chạy vào thì bà Pha vẫn đang hí húi trong bếp. Đến cửa, bác thấy thằng cháu Quýnh cháu bà đang thò chân vào trong bếp.lửa. Nó khóc hu hu. Bà Pha đang cố kéo nó ra nhưng không thể kéo nổi thằng cháu đang tuổi bẻ gãy sừng trâu. Bác Hà Phi vội vã xông vào giúp bà Pha một tay. Ôi chao thằng cháu bà sao mà khỏe thế. Bác túm tay nó kéo mãi mà nó chả lay người lấy một chút. Bác bực mình ôm chân thằng Quýnh vật cho cu cậu ngã xuống. Sau đó bác mới xốc nách kéo nó ra khỏi căn bếp. Kỳ lạ thay sau khi rút chân ra khỏi lửa, thằng bé bỗng im bặt , không còn khóc nữa. Nó rên rỉ kêu đau rồi ngất đi.
Lúc này hàng xóm cũng có người đến. Biết tình hình, họ vội đi mời ông lang Hòe. Ông lang đến khám xong, bảo chân thằng bé bị bỏng nặng, có thể phải đưa lên huyện để cưa.
Bà Pha khóc sướt mướt. Bố mẹ thằng bé mất sớm, hai bà cháu sống dựa vào nhau. Thằng Quýnh là hi vọng của bà. Từ bé nó đang chăm ngoan, biết thương bà. Bà đang hi vọng năm sau kiếm được đám nào cho nó lấy vợ. Nó mà tàn tật thì ai còn thèm lấy nữa.
Bác Hà Phi cũng mủi lòng. Thằng Quýnh hơn thằng con bác hai tuổi. Hai đứa chơi với nhau rất thân. Giờ thì cả hai thằng đều sống dở, chết dở.
Bác và mấy người nửa ở lại an ủi bà Pha đến suốt đêm, cơm cháo giúp bà. Khổ, nhà bà neo người quá. Đến tối mịt bà Pha đỡ hơn nhiều, bác và hàng xóm mới chào về. Đang ngáp ngắn ngáp dài thì bác nghe ông Viên ở đối diện với nhà bác kêu lên: “Ô hay gần nửa đêm rồi còn có ai đứng khóc ngoài kia?” Bác giật mình, đúng là có tiếng khóc thật. Lúc này tiếng khóc to và rõ hơn. Mấy người hàng xóm bèn đi ra chỗ có tiếng khóc. Dưới bóng trăng, bác nhìn thấy ‘con ma’ đêm qua đang đứng bên hàng rào nhà bà Pha. Hai mắt nó vẫn sáng và xanh lét như mắt mèo. Nó lại nói với mọi người nguyên xi câu hôm qua đã nói với bác: “Bọn mày không trả lại nhà cho tao thì tao giết hết bọn mày.”
Bác sợ quá , hét lên: “Ma, ma” rồi vắt chân lên cổ mà chạy. Mấy người hàng xóm cũng chạy, ai nấy về nhà mình đóng cửa cài then, lên giường trùm chăn kín mít. Hôm sau, lúc bác Ba Phi ra khỏi nhà thì ai ai cũng biết chuyện “làng ta có ma”.Một đồn mười, mười đồn trăm, con ma trở nên khủng khiếp và đáng sợ. Các cụ già trong làng bàn cách làm lễ cúng sơn thần thổ địa, ông bà tổ tiên nhưng các cụ chưa kịp làm thì trưa hôm đó, con ma lại đến bắt người. Lần này đến lượt nhà bà Trình giàu có ở cuối làng. Thằng cháu, con của anh trai bà đi chăn trâu bị trâu húc thủng bụng. Lúc người trong làng đưa nó về nhà, ông lang Hòe đến thì chẳng cứu nổi nữa. Bác Hà Phi nghe nói trước khi chết, nó cũng khóc hu hu như thằng con bác.
Tối hôm đó nhà bà Trình tổ chức đám ma to nhưng chả có mấy người dám đến. Bọn họ sợ bị ma ám. Chỉ có bác Hà Phi vẫn nhiệt tình giúp đỡ, bác tham gia dựng mái che, nấu chè xanh, dọn bàn ghế. Bà Trình cảm động lắm. Bà bảo lúc khó khăn hoạn nạn mới gặp chân tình. Bà cứ khen làm bác Hà Phi xấu hổ. Thực ra động cơ của bác không trong sáng đến thế. Giúp bà chỉ là việc phụ, việc chính của bác là xem nửa đêm con ma có đến hay không thôi.
Đêm đã khuya lắm. Bà Trình và anh trai khuyên bác Hà Phi về nhà mà bác không chịu. Bọn họ đành lấy chè xanh cho bác ngồi nhâm nhi bên sân. Bác Hà Phi vẫn chăm chăm nhìn sang hàng rào nhà bà Trình, chờ con ma hiện lên. Quái lạ, thường thì giờ này nó đã đến rồi, sao hôm nay vẫn không thấy. Bác Hà Phi chợt nghe thấy tiếng vo ve bên tai. Bác vỗ tay đánh đốp một cái. “Chết mày” Một con muỗi to bụng đầy máu bẹp dí trong bàn tay bác. Rồi bác lại ngoảnh nhìn ra ngoài. Đêm nay trăng sáng lắm, cả sân vườn nhà bà Trình hầu như không có góc nào bác không nhìn thấy được.
Rồi có tiếng chân người. Thì ra cháu gái bà Trình nấu bữa khuya ọi người, bưng cho bác một bát. Bác lởi xởi cảm ơn, khen con bé ngoan và thảo. Con bé ngượng ngịu cúi đầu. Bác giơ tay lên đỡ bát cháo thì “Choang” con bé thả bát cháo xuống sàn. Bác Hà Phi sửng sốt chưa hiểu chuyện gì thì thấy cháu gái bà Trình chỉ vào bác , miệng lắp bắp kêu : “Ma, có ma ” rồi chạy biến vào trong nhà.
Bác Hà Phi sợ lắm. Bác nhìn lại mình, vẫn không thấy có gì kỳ lạ. Bác quay lại sau. Khuôn mặt trắng của con ma chỉ cách mặt bác khoảng hai gang. Nó đứng ngay sau bác từ bao giờ mà bác không biết. Đây là lần đầu tiên bác gần một con ma đến thế. Bác định chạy thì con ma khóc lên hu hu. Cái miệng của nó ngoác ra như cái bát tô làm bác sợ chết khiếp. Thế rồi nó vẫn nói câu cũ rồi biến mất bỏ lại bác Hà Phi đang run lẩy bẩy.